Οσία Μαρία η Αιγυπτία

Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μητροπολίτη Λεμεσού Αθανάσιου

3069 Οσια Μαρία η Αιγυπτία

 

Βρισκόμαστε στην Ε’ Κυριακή των νηστειών, στην τελευταία Κυριακή προ της εισόδου μας στην Κυριακή των Βαΐων και τη Μεγάλη Εβδομάδα των παθών και της Αναστάσεως του Κυρίου και η Εκκλησία προβάλλει μπροστά μας ένα παράδειγμα, το οποίο μας δείχνει αφ’ ενός μεν το μεγαλείο της αγάπης του Θεού, αφ’ ετέρου δε το μεγαλείο της μετανοίας του ανθρώπου, αλλά και πού μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος από το κατώτατο όριο της αμαρτίας μέχρι το ανώτατο όριο της θεώσεώς του. Σήμερα το παράδειγμα το οποίο προβάλλει η Εκκλησία μας είναι μια γυναίκα η οποία υπερέβη τους νόμους της φύσεως, υπερέβη και τους αγγέλους ακόμα στην αγιότητα και την καθαρότητα και μας δείχνει τον δρόμο τον οποίο μπορεί ο κάθε άνθρωπος να ακολουθήσει και έγινε παράδειγμα προς μίμηση και παρηγορία και ελπίδα για όλους μας.

 

Την Ε’ Κυριακή των νηστειών, η Αγία μας Εκκλησία όρισε, ώστε να εορτάζουμε τη μνήμη της μεγάλης αγίας, της οσίας μητέρας μας, Μαρίας της Αιγυπτίας. Σήμερα, λοιπόν, είναι η επαλήθευση όλων των προηγούμενων Κυριακών, γιατί όλα αυτά τα οποία λέχθηκαν, όλα αυτά τα οποία εμφανίστηκαν μπροστά μας σαν διδασκαλία και σαν θεραπευτική μέθοδος από την Εκκλησία, δεν θα μπορούσαν να αποδειχθούν, εάν δεν είχαμε την παρουσία των αγίων. Οι άγιοι είναι αυτοί που επαλήθευσαν το Ευαγγέλιο. Χωρίς αγίους, η Εκκλησία θα ήταν μια θεωρία, μια φιλοσοφία, ίσως η ωραιότερη φιλοσοφία από όλες, μια θαυμαστή ιδεολογία, αλλά δεν θα μπορούσε ποτέ να επαληθεύσει πρακτικά τον εαυτό της.

 

Η ενώπιόν μας ευρισκομένη οσία Μαρία Αιγυπτία μάς αποδεικνύει αληθέστατα ότι πράγματι το μέγα ιατρείο της Εκκλησίας με τον καλό ιατρό Χριστό τον Θεό, με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, με τις πρεσβείες της Υπεραγίας Θεοτόκου και πάντων των αγίων μπορεί όντως να θεραπεύσει τον άνθρωπο και μάλιστα κάθε άνθρωπο, ανεξαρτήτως του βάθους των κακών στο οποίο έχει πέσει. Μπορεί, όχι μόνο να θεραπεύσει τον άνθρωπο, αλλά και να τον αναστήσει μέσα από την πτώση της αμαρτίας, όπου εκεί μπορεί πράγματι ο άνθρωπος να αποθάνει.

 

Μέσα στην Εκκλησία, μέσα στο ιατρείο της Εκκλησίας, ελπίδα έχουν όχι μόνο οι ζώντες, αλλά και οι νεκροί, όλοι αυτοί οι οποίοι απέθαναν τη αμαρτία, απέθαναν μέσα στο βάρος των αμαρτιών τους και αυτοί ακόμα έχουν ελπίδα αναστάσεως, γιατί ο καλός ιατρός Χριστός είναι ζωοδότης, μπορεί να εγείρει και εκ των νεκρών τον άνθρωπο.

 

Ένα τέτοιο εξαίσιο θέαμα κι ένα τέτοιο λαμπρό παράδειγμα ήταν η Αγία Μαρία η Αιγυπτία. Ήταν το ακρότατον άωτον της αμαρτίας και της διαστροφής. Όλοι ξέρουμε λίγο-πολύ τον βίο αυτής της αγίας. Ξέρουμε ότι από μικρή κόρη, από την εφηβική της σχεδόν ηλικία, παρέδωσε τον εαυτό της μέσα στα αισχρότατα πάθη της ατιμίας και της αμαρτίας, χωρίς κανένα φραγμό, χωρίς καμιά αναστολή, χωρίς κανένα άλλο νόημα ζωής, παρά μόνο νόημα της ζωής της ήταν η αμαρτία, η αισχρότης, η ακολασία και η ανηθικότητα. Μάλιστα δε είχε φτάσει σε τέτοιο σημείο αναισθησίας και κακίας και διαστροφής, ώστε δεν δίστασε και δεν φοβήθηκε και δεν δειλίασε καθόλου να πάει στο λιμένα και να βρει το πλοίο το οποίο αναχωρούσε από την Αλεξάνδρεια για να πάει στα Ιεροσόλυμα, στους Αγίους Τόπους, όπου πήγαιναν οι Χριστιανοί για να προσκυνήσουν τα Άγια Πάθη του Κυρίου και τον Τίμιο Σταυρό, και να μπει μέσα στο πλοίο αυτό με μόνο σκοπό να επιτελέσει όλη την κακία και την αισχρουργία, η οποία κατέκαιγε τον εαυτό της. Διηγείται δε η ίδια μάλιστα ότι στο ταξίδι της έκανε τόσες φοβερές αμαρτίες που δεν άφησε άνθρωπο μέσα στο πλοίο που να μην τον μολύνει με τις αμαρτίες της. Κι έλεγε αργότερα στον αββά Ζωσιμά «απορώ αββά πώς μας ανέχτηκε ο Θεός και δεν άνοιξε η θάλασσα και η γη να μας καταπιεί αύτανδρους», μη ανεχομένη η φύσις η ίδια αυτήν τη διαστροφή της αμαρτίας την οποία επετέλεσε.

 

Κι όμως αυτό το τέρας της αμαρτίας, αυτή η διεστραμμένη ύπαρξη η οποία έφτασε μέχρι το άκρον άωτον όταν πλησίασε στον ναό της Αναστάσεως, εκεί ο Κύριος φιλανθρώπως της εμπόδισε την είσοδο στον ναό, ώστε να έρθει εις αίσθησιν της καταστάσεώς της. Στη συνέχεια δε, η Υπεραγία Θεοτόκος τής υπέδειξε τρόπο και τόπο μετανοίας, της έδειξε την έρημο του Ιορδάνου για να πάει εκεί και να αγωνιστεί. Πράγματι, η Μαρία υπήκουσε στην αποκάλυψη αυτή του Θεού, εξύπνησε από τη νέκρα της αμαρτίας, κατάλαβε το βάραθρο στο οποίο έπεσε κι έφυγε, πήγε στην έρημο και έμεινε μόνη της πάρα πολλά χρόνια –σαράντα εφτά χρόνια ολόκληρα– στην έρημο του Ιορδάνου, χωρίς να δει άλλο άνθρωπο, παρά μόνο στα τελευταία χρόνια της ζωής της. Κατ’ οικονομίαν Θεού συνήντησε τον όσιο και μέγα άγιο αββά Ζωσιμά στον οποίο εξομολογήθηκε τη ζωή της ολόκληρη κι από τον οποίο έλαβε τη Θεία Ευχαριστία, την Κοινωνία του Αγίου Σώματος και Αίματος του Κυρίου. Έτσι αναχώρησε απ’ αυτόν τον κόσμο έτοιμη για να συναντήσει τον Νυμφίο Χριστό, τον οποίο ηγάπησε και για τον οποίο τόσο αγωνίστηκε μετέπειτα στη ζωή της.

 

Βλέπουμε, λοιπόν, την πορεία του ανθρώπου, του ίδιου ανθρώπου, ο οποίος έφτασε στο ναδίρ και μετά οδηγήθηκε στο ζενίθ της θεώσεως. Ο άνθρωπος μπορεί να διαστραφεί τόσο πολύ που να γίνει χειρότερος και από τους δαίμονες, αλλά ο ίδιος άνθρωπος μπορεί να επιστρέψει και να γίνει ανώτερος και από τους αγγέλους στην αγιότητα και την καθαρότητα. Άρα, λοιπόν, για κάθε άνθρωπο, υπάρχει δυνατότητα αλλαγής. Δεν μπορεί να πει η Εκκλησία, ότι γι’ αυτόν τον άνθρωπο ή γι’ αυτήν την κατηγορία ανθρώπων ή γι’ αυτά τα αμαρτήματα δεν υπάρχει θεραπεία. Εάν πει η Εκκλησία αυτόν τον λόγο προσάπτει μομφή και βλασφημία στο Πνεύμα το Άγιον, ότι το Πνεύμα του Θεού δεν μπορεί να θεραπεύσει τον άνθρωπο, ότι για τον Θεό υπάρχουν αδιέξοδα και πράγματα τα οποία δεν λύνονται και δεν θεραπεύονται.

 

Ο Κύριος έσωσε τον άνθρωπο άπαξ και διαπαντός εργασθείς τη σωτηρία του ανθρώπου πάνω στον Τίμιο Σταυρό και δίνοντας σ’ εμάς το Πανάγιό Του Αίμα διά του οποίου καθαρισθήκαμε από κάθε αμαρτία. Η σωτηρία του ανθρώπου είναι δεδομένη, η αγάπη του Θεού είναι δεδομένη για κάθε άνθρωπο. Δεν υπάρχει ούτε ένας άνθρωπος, δεν υπάρχει ούτε ένα δημιούργημα, ούτε και αυτοί οι δαίμονες ακόμα είναι εκτός της αγάπης του Θεού! Εκείνο που μένει τι είναι; Μένει ο άνθρωπος. Ο παράγοντας άνθρωπος, εμείς οι ίδιοι είμαστε, δηλαδή, αυτοί οι οποίοι θα ρυθμίσουμε τη σωτηρία μας. Εμείς είμαστε αυτοί οι οποίοι θα αξιοποιήσουμε τη θυσία του Κυρίου για την ωφέλειά μας ή θα περιφρονήσουμε τον σταυρό του Κυρίου και θα χωριστούμε απ’ αυτόν και σ’ αυτήν τη ζωή και στην αιωνιότητα.

 

Ο κάθε ένας από μας μπορεί να φθάσει εις βάθη κακών αλλά και μπορεί να φθάσει και εις ύψη αρετών. Όμως, εξαρτάται από το πώς χειρίζεται ο ίδιος τον τρόπο αυτόν και το κλειδί λέγεται με μια λέξη «μετάνοια». Η μετάνοια είναι το κλειδί το οποίο ανοίγει τη Βασιλεία του Θεού.  Δεν υπάρχει τίποτα απολύτως, καμιά αμαρτία, καμιά διαστροφή, καμιά κακία, δεν υπάρχει πράγμα το οποίο η μετάνοια δεν μπορεί να το θεραπεύσει. Ακόμα και το χειρότερο έγκλημα να κάνει ο άνθρωπος, εκατομμύρια φορές το δευτερόλεπτο σε ασύλληπτους αριθμούς και σε συχνότητα, εάν μετανοήσει, ο Θεός δέχεται τον άνθρωπο –σκανδαλωδώς μπορεί να πει κανείς– με το άπειρο πλήθος της πατρικής θεοπρεπούς Του αγάπης. Δεν μπορεί κανένας άνθρωπος να πει ότι για μένα δεν υπάρχει σωτηρία. Γιατί, αν πει αυτόν τον λόγο, τότε αμέσως προσάπτει στον Θεό τη βλασφημία ότι «ο σταυρός Σου, η θυσία Σου, δεν μπορεί εμένα να με σώσει! Μπορεί να έσωσες τον κόσμο όλο, αλλά εμένα δεν μπορείς να με σώσεις γιατί οι αμαρτίες μου είναι τόσο μεγάλες, ώστε υπερβαίνουν ακόμα και τη δύναμη του δικού Σου σταυρού!» Αυτό, αδελφοί μου, είναι βλασφημία κατά του Αγίου Πνεύματος. Αυτό είναι βλασφημία κατά του έργου του Κυρίου και η απελπισία αυτή και η απόγνωση είναι κόλαση, είναι σκότος και ο άνθρωπος πραγματικά βυθίζεται μέσα σ’ αυτήν την κόλαση της απογνώσεως, εάν απορρίψει από τον εαυτό του τη δυνατότητα της μετανοίας και της σωτηρίας του.

 

Άρα απομένει σε μας, σε μας είναι λοιπόν το έργο τώρα της μετανοίας. Κι εδώ ακριβώς εμφανίζεται και αποδεικνύεται η μεγάλη δύναμη της Εκκλησίας. Εδώ έγκειται το μυστήριο του Κυρίου παρατεινόμενο εις τους αιώνας. Εδώ είναι το μέγα θαύμα, το μέγα θαύμα της Εκκλησίας το οποίο επαναλαμβάνεται κάθε μέρα μπροστά μας! Κι αυτό το θαύμα είναι η ανάσταση όχι νεκρών σωμάτων, αλλά η ανάσταση νεκρών ψυχών· ότι ο άνθρωπος μπαίνει στην Εκκλησία νεκρός εις την αμαρτίαν και εξέρχεται ολοζώντανος. Μπαίνει στην Εκκλησία κατάμαυρος μέσα στο βάρος των αμαρτιών και γίνεται ολόλευκος ωσεί περιστερά. Μπαίνει ο άνθρωπος, όπως η οσία Μαρία η Αιγυπτία που μπήκε τόσο βρώμικη και διεστραμμένη κι όμως εξήλθε εκ της Εκκλησίας εκ της καμίνου της μετανοίας, σώφρων και αγία και συνετή περισσότερο και από τα αγγελικά τάγματα. Αυτό είναι το θαύμα της Εκκλησίας! Κι αν θέλουμε να δούμε θαύματα, ας μην ψάχνουμε θαύματα μόνο σε υπερφυσικά γεγονότα θεραπείας ασθενειών. Αυτά είναι όντως θαύματα με τη χάρη του Θεού, αλλά έχουν πρόσκαιρη υπόσταση, ενώ το θαύμα της Εκκλησίας της Αναστάσεως του νεκρού ανθρώπου έχει αιώνια διάσταση και σπάζει το φράγμα του χώρου και του χρόνου και εισάγει τον άνθρωπο εις την αιώνια βασιλεία του Θεού.