Συνέντευξη του Πρωτοσύγκελλου της Ιεράς Μητροπόλεως Εδέσσης και Αλμωπίας Αρχιμανδρίτου Στέφανου Δέβρελη
- Γιατί ο θάνατος θεωρείται για τον σύγχρονο άνθρωπο ο μεγαλύτερος του εχθρός;
Ο σύγχρονος άνθρωπος, όπως έγραφε ο μακαριστός γέροντας Παΐσιος, διδάσκεται με το πνεύμα της αθεΐας. Γι' αυτό και έχει υποστεί μεγάλη ζημιά στο θέμα της συνειδητής πίστεως προς τον Θεό. Ταυτόχρονα το πνεύμα της ευμάρειας και τα ποικίλα σύγχρονα μέσα ψυχικών και σωματικών ευχαριστήσεων, οδήγησαν τους σημερινούς ανθρώπους σε μια πνευματική ακηδία και στο να στρέφεται η ζωή τους γύρω από κάποια πάθη. Επειδή λοιπόν οι άνθρωποι σήμερα από την μια δεν πιστεύουν στην ανάσταση και από την άλλη είναι δεμένοι με τις μοντέρνες μάταιες ηδονές, γι' αυτό φοβούνται τον θάνατο και δεν θέλουν να χάσουν την γλυκιά ζωή, που τους τρέφει με τα ξυλοκέρατα της αμαρτίας.
- Όταν συμβεί σε κάποιο άνθρωπο ένα τραγικό γεγονός, τότε η πρώτη του αντίδραση είναι να τα βάλει με το Θεό. Είναι ο Θεός αίτιος των κακών και του θανάτου;
Η Αγία Γραφή και οι Πατέρες της Εκκλησίας έχουν απαντήσει διεξοδικά και με πολλή σαφήνεια στο θέμα αυτό. Ο Μέγας Βασίλειος μάλιστα έχει συγγράψει και ένα έργο που φέρει τον τίτλο «Περί του ότι δεν είναι αίτιος των κακών ο Θεός». Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι οι λέξεις «κακό» και «κακία» έχουν δύο σημασίες. Κατά την πρώτη έννοια κακία είναι η αμαρτία και η ασέβεια. Αυτές βέβαια δεν τις φέρνει ο Θεός, αλλά ο άνθρωπος με την απρόσεκτη ζωή του και με την βοήθεια του σατανά. Και αυτή είναι η όντως κακία και το όντως κακό, αφού χωρίζει τον άνθρωπο από τον Θεό. Με την δεύτερη έννοια κακία και κακά είναι οι θλίψεις και οι δοκιμασίες που συναντούν οι άνθρωποι στην ζωή τους. Αυτές λέγονται «κακά», επειδή είναι οδυνηρές. Δεν είναι όμως πραγματικά κακά, αλλά τουναντίον πολύ βοηθούν προς την μετάνοια και την σωτηρία τους ανθρώπους, όταν αυτοί τις αντιμετωπίσουν με σύνεση. Αυτές τις φέρνει ο Θεός, για να απαλλάξει τους ανθρώπους από το όντως κακό, την αμαρτία. Μάλιστα ο ιερός Χρυσόστομος σε μια ομιλία του, αφού είπε ότι τις θλίψεις, τις ασθένειες, τους σεισμούς και τις ποικίλες δοκιμασίες τις παραχωρεί ο Θεός για την σωτηρία μας, καταλήγει: «Και αν όλη η πόλη και αν όλος ο κόσμος φέρνει αντίρρηση σε αυτά τα λόγια μου, εγώ δεν θα παύσω να λέω ότι ο Θεός φέρνει τις θλίψεις. Και μακάρι να μπορούσα να ανεβώ σε ένα πολύ υψηλό βουνό και να με ακούσει όλη η οικουμένη, ότι ο Θεός τα φέρνει αυτά». Βέβαια, όπως σημειώνει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, κατ' ουσίαν αρχικό αίτιο και αυτών των κακών είμαστε εμείς, που με τις αμαρτίες μας καταστήσαμε τον εαυτό μας ασθενή, ώστε να έχουμε την ανάγκη των πικρών φαρμάκων των θλίψεων. Το ίδιο συμβαίνει και με τον θάνατο. Μόνον ο πνευματικός θάνατος είναι το όντως κακό, διότι μας χωρίζει για πάντα από τον Θεό. Αυτού πρόξενοι είμαστε μόνον εμείς. Ο σωματικός θάνατος όμως είναι μια ευεργεσία του Θεού προς εμάς τους πεπτωκότες και αμαρτωλούς, για να μην γίνει το κακό αθάνατο· για να μην γινεί η ανθρώπινη φύση μας άτρεπτη προς το κακό, όπως ο διάβολος, στον οποίο, ως πνεύμα που είναι, δεν υπάρχει θάνατος. Ας μην γινόμαστε λοιπόν παιδιά στον νου. Ας μην φοβόμαστε αυτά που δεν χρειάζεται να φοβόμαστε αδιαφορώντας για εκείνα που όντως είναι φοβερά, δηλαδή για τις αμαρτίες. Σε κάθε θλίψη της ζωής μας, ας δοξάζουμε τον Θεό, τον φιλανθρωπότατο ιατρό των ψυχών και των σωμάτων μας, που με τα πικρά του φάρμακα απεργάζεται την σωτηρία μας.
- Ποια είναι τα αντίδοτα του θανάτου σύμφωνα με την πατερική διδασκαλία;
Ένα είναι το αντίδοτο του θανάτου, ο αθάνατος Χριστός, ο Θεός μας. Αν σε αυτή την ζωή μέσα στην Εκκλησία Του είμαστε ενωμένοι μαζί Του τρώγοντάς Τον στην θεία Κοινωνία, τότε για πάντα θα είμαστε ζωντανοί. Ο Χριστός είναι η ζωή μας, και έχοντας τον Χριστό μέσα μας έχουμε την αιώνια ζωή, και δεν υπάρχει πλέον για μας θάνατος. Ας μην κάνουμε λοιπόν τέτοιες αμαρτίες, που μας χωρίζουν από τον Χριστό και δεν μπορούμε να τον κοινωνούμε. Και αφού τον κοινωνούμε, ας μη τον πικραίνουμε και απομακρύνουμε με τις απρόσεκτες σκέψεις, λόγια και πράξεις μας. Κάθε πιστός είναι μέσα στην Εκκλησία παντρεμένος με τον Νυμφίο Χριστό. Όπου και να βρεθούμε, είμαστε πάντοτε με τον Νυμφίο μας Χριστό. Ας φροντίζουμε να του είμαστε πάντοτε αρεστοί, για να διατηρηθεί η βαθύτατη αυτή σχέση και ένωσή μας μαζί Του στην αιωνιότητα.
- Η Εκκλησία πως μπορεί να παρηγορήσει τον κάθε πενθούντα άνθρωπο;
Η μόνη παρηγοριά για τον άνθρωπο είναι να πιστεύσει στον Χριστό και να εμπιστευθεί την ζωή του στο θέλημά Του. Γι' αυτό η Εκκλησία τότε πραγματικά παρηγορεί κάθε πενθούντα άνθρωπο, όταν αυξάνει και στερεώνει την πίστη του. Μία είναι η θλίψη μας, το ότι δεν έχουμε πίστη αληθινή στον Χριστό. Ο Χριστός κατήργησε τον θάνατο και δέχεται την μετάνοια και του πιο αμαρτωλού ανθρώπου. Δεν υπάρχει καμιά θλίψη που να μπορεί να μας καταβάλλει και να μας απελπίσει, όταν το πιστεύσουμε αυτό. Όσο ελαττώνεται η πίστη μας, τόσο αποκτούν δύναμη πάνω μας οι ποικίλες θλίψεις και δοκιμασίες. Η Εκκλησία, για να προσφέρει την πολυτιμότατη πίστη, οφείλει να κάνει συνεχώς αισθητότατη την παρουσία του Χριστού στην ζωή μας. Γι' αυτό την μεγαλύτερη παρηγοριά την δίνουν τα μέλη εκείνα της Εκκλησίας, που έχοντας έντονη μέσα τους την παρουσία του Θεού, μυρίζουν Θεό και μαλακώνουν τις καρδιές των ολιγοπίστων και των απίστων.
- Υπάρχει επικοινωνία μεταξύ ζώντων και κεκοιμημένων; Αν ναι, πώς;
Ασφαλώς και υπάρχει. Καταρχήν πιστεύουμε στις πρεσβείες και τις θαυματουργικές επεμβάσεις των αγίων, όχι μόνον αυτών που είναι ακόμη στην πρόσκαιρη αυτή ζωή, αλλά και των ευρισκομένων στον παράδεισο του Θεού. Η μεγαλύτερη αρωγός στην σωτηρία μας είναι η Παναγία. Οι άγιοι ακούνε όλες τις προσευχές μας και απαντούν ανάλογα με την προαίρεσή μας και αυτό που μας ωφελεί πραγματικά. Επίσης, οι κεκοιμημένοι βλέπουν την εδώ ζωή μας και τα έργα μας και επηρεάζονται ανάλογα. Με τα μνημόσυνα, με τις προσευχές, με τις ελεημοσύνες και με την πνευματική μας πρόοδο τους βοηθούμε πάρα πολύ. Και αν αυτοί βρίσκονται σε καλή κατάσταση, συγκινούνται από το ενδιαφέρον μας και μεσιτεύουν στον Κύριο για την δική μας σωτηρία.
Μία είναι η Εκκλησία του Θεού, και σ' αυτήν ανήκουν και τα ζωντανά μέλη της και τα κεκοιμημένα. Κατεξοχήν στην Θεία Κοινωνία μέσα στην Θεία Λειτουργία επικοινωνούμε όλοι και γινόμαστε ένα σώμα πνευματικό με κεφαλή τον Μεγάλο Θεό και Σωτήρα μας, τον Ιησού Χριστό. Αν μάλιστα καθαρίσουμε την καρδιά μας από τα πάθη, τότε θα ανοίξουν οι οφθαλμοί της ψυχής μας και με την χάρη του Θεού θα μπορούμε να βλέπουμε τους αγγέλους, τους αγίους και τα πνεύματα των κεκοιμημένων.
Πηγή: Περιοδικό Καθοδόν αρ.36