“Η Λύρα του Ορφέα κι η ηλεκτρική του Τζαγκερ”
Μουσική που ταξιδεύει, ηρεμεί, γαληνεύει, θεραπεύει ή
μουσική που αγριεύει και τρέφει την οργή και τα κατώτερα ένστικτα
του ανθρώπου; Κλασική, new age, ή heavy metal, ροκ;
Μια αντιπαράθεση της επίδρασης των διαφόρων ειδών μουσικής στη
Ψυχοσύνθεση και τη συμπεριφορά του ανθρώπου
Schuman - ‘Η Μουσική είναι για μένα η πιο τέλεια έκφραση της ψυχής’
Η μουσική είναι συνυφασμένη με τη ζωή του ανθρώπου από τη στιγμή της σύλληψεως του. Από την περίοδο της εγκυμοσύνης το παιδί έρχεται σε επαφή με τους χτύπους της καρδιάς της μητέρας του, που είναι και η πρώτη μουσική στην ζωή αυτού του ανθρώπου.
Είναι πολύ σημαντικό να αναφερθεί ότι οι έγκυες κοπέλες δεν πρέπει να κουράζονται υπερβολικά ή να αγχώνονται. Ο λόγος είναι ότι αυτή η αναστάτωση πιθανό να προκαλέσει ταχυκαρδίες γεγονός που θα αναστατώσει και το παιδί, αφού αυτό είναι σε ήρεμη κατάσταση όταν οι χτύποι της καρδίας της μητέρας είναι σε φυσιολογικό παλμό 75-80 χτύπους.
Η μουσική και τα μουσικά στοιχεία (ήχος, ρυθμός, μελωδία, αρμονία, χροιά, ένταση) είναι μέρος της καθημερινότητας καθ΄όλη τη διάρκεια της ζωής μας, είτε μέσω των παιδικών νανουρισμάτων είτε με τη μουσική που ακούμε μέσω του ραδιοφώνου κ.α.
Η Μουσική ταξιδεύει χιλιάδες χρόνια πίσω. Οι αρχαίοι έλληνες στα σχολεία μάθαιναν Μουσική & Μαθηματικά γιατί πίστευαν ότι ¨άνθρωπος αγνώμον της μουσικής¨ δεν είναι μορφωμένος. Επίσης, οι αρχαίοι έλληνες είχαν αναγνωρίσει τις θεραπευτικές ιδιοτητες της μουσικής.
Ο Ορφέας με τους ¨Θεικούς¨ ήχους της λύρας του και τη μελωδική του φωνή ακινητοποίησε τις Συμπληγάδες πέτρες, που απειλούσαν να συντρίψουν την ‘Αργώ’. Με τον αυλό του επίσης ο Ορφέας ημέρευε άγρια θηρία, νέκρωσε το φοβερό δράκοντα της Κολχίδας, νίκησε τις Σειρήνες καθώς επίσης πέτυχε από τους άρχοντες του σκοτεινού Άδη να του επιτρέψουν να παραλάβει τη σύζυγο του Ευρυδίκη και να την ξαναφέρει στον επάνω κόσμο.
Μέσα σε αυτούς τους μύθους κρύβεται μια αλήθεια. Κρύβεται η δύναμη της μουσικής στη ψυχοσύνθεση και τη συμπεριφορά των ανθρώπων. Η μουσική δημιουργεί ισχυρά συναισθήματα και μπορεί με διάφορες τεχνικές να διεγείρει τον ράθυμο άνθρωπο. Επίσης μπορεί τον άγριο και σκληρό άνθρωπο να τον ηρεμήσει και να του προσφέρει ψυχική γαλήνη. Έρευνες επίσης έδειξαν ότι η μουσικη μπορεί να προσφέρει ενθουσιασμό, συγκίνηση, να φέρει γαλήνη και ανακούφιση. Είναι ακόμα δυνατό μεσω της μουσικής να μειωθεί ο καρδιακός παλμός και η πίεση, να μειωθεί το άγχος, να ανακουφιστεί κάποιος από το πόνο κ.α. Την επίδραση της μουσικής στη ζωή του ανθρώπου μας υπογραμμίζει και το γεγονός ότι η Εκκλησία του Χριστού χρησιμοποίησε απο τα πρώτα βήματα της τους Ύμνους και τις Ωδές (p.34).
Η Λιάνα Πρίνου Πολυχρονιάδου στο βιβλίο της ‘Μουσική & Ψυχολογία’ αναφέρει ότι η κατάλληλη επιλογή μουσικού οργάνου που χρησιμοποιείται από κάθε άνθρωπο (ανάλογα με φόρμα, τον ήχο που βγάζει και τη θέση του σε σχέση με το σώμα) βοηθάει σημαντικά στη θεραπευτική ιδιότητα της μουσικής. Ενδεικτικά αναφέρει επίσης ότι το ξυλόφωνο ενδεικνύται για συγκρατημένα άτομα με εσωτερική επιθετικότητα. Αντίθετα, για εσωστρεφείς αγχώδεις ανθρώπους είναι πιο κατάλληλα τα όργανα που επιτρέπουν μια πιο ευαίσθητη έκφραση της εσωτερικότητας όπως η φλογέρα και η άρπα.
Μεγάλης επίσης σημασία παίζει και η ένταση στην οποία απολαμβάνουμε τη μουσική. Οταν αυτή ξεπεράσει τα 90 db τότε μπορεί να να προκαλέσει τρομερή βλάβη για την υγεία μας και είναι επίσης δυνατό να προκαλέσει τελικώς κώφωση. Το φαινόμενο αυτό δυστυχώς παρουσιάζεται αρκετά στην εποχή μας. Οι νέοι έρχονται συνεχώς σε επαφή με υψηλές εντάσης μουσικής (συναυλίες, νυχτερινά μαγαζιά, πάρτυ) και αυτό έχει αρκετές επιπτώσεις. Έρευνες στο εξωτερικό έδειξαν ότι η κατανάλωση των ποτών αυξάνεται όταν η ένταση της μουσικής είναι πιο δυνατή, γιατί οι νέοι προτιμούν να πίνουν και να χορεύουν λόγω της δυσκολίας στο να έχουν διάλογο (μεταξύ τους). Επίσης η δυνατή μουσική προκαλεί δονήσεις στο χώρο όπου η ένταση της μουσικής είναι ανεβασμένη, γεγονός το οποίο προκαλεί ¨ενθουσιασμό¨ στα άτομα που πάνε με σκοπό να ¨διασκεδάσουν¨ και να χορέψουν.
Είναι λυπηρό επίσης ότι πολλά από τα ‘είδωλα’ του μουσικού πενταγράμμου, ιδίως αυτά της Ροκ μουσικής, μιλούν μέσω των τραγουδιών τους, καθαρά για λατρεία του Σατανά, για χρήση ναρκωτικών κ.α. Πολλοί άνθρωποι επίσης ταυτίζονται με αυτά τα είδωλα, που οι ζωές τους έχουν να κάνουν με ναρκωτικά, σαρκικές αμαρτίες και τόσα άλλα. Μεγάλος αριθμός νέων αναφέρει ότι δεν δίνουν σημασία στους στίχους και ότι η μουσική είναι αυτή που τους αρέσει, αλλά αυτό που δεν γνωρίζουν είναι ότι τα υποσυνείδητα μηνύματα πολλών τραγουδιών εισχωρούν απευθείας στο υποσυνείδητό τους, καθώς και η μουσική η ίδια πολλές φορές μπορεί να αναστατώσει το ίδιο τους το είναι.
Είναι γεγονός ότι ο κάθε άνθρωπος με βάση την ανατροφή του είναι μια ξεχωριστή οντότητα. Οι μουσικές προτιμήσεις των ανθρώπων είναι διαφορετικές και τα ακούσματά αυτών έχουν διαφορετικά αποτελέσματα στον καθένα από αυτούς. Δηλαδή είναι δυνατό δύο άτομα να πάνε σε ένα χώρο που έχει δυνατή μουσική και ο ένας να απολαμβάνει αυτό το γεγονός και να νιώθει ευχάριστα ενώ το άλλο άτομο να νιώθει ότι η μουσική αυτή τρυπάει τον εγκεφαλό του. Είναι πολύ δύσκολο/αδύνατο να μπορέσει να χρησιμοποιήθει μια μουσική που να επιφέρει τα ίδια αποτελέσματα στους ανθρώπους. Για να μπορέσει κανείς να βοηθήσει ένα άτομο να χαλαρώσει με τη μουσική είναι σημαντικό να γνωρίζει το ιστορικό αυτού του ανθρώπου και να έχει μια καλή ιδέα των μουσικών προτιμήσεων του.
Ο κλάδος της Μουσικοθεραπείας ασχολείται με τη θεραπευτική χρήση της μουσικής και ένας καταρτισμένος μουσικοθεραπευτής έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει τη δύναμη της μουσικής για να βοηθήσει τους ανθρώπους να εγείρουν νοητικές εικόνες, συναισθήματα, σκέψεις ή αναμνήσεις που προκύπτουν κατα τη διάρκεια της μουσικής ακρόασης.